Met plannen voor een bedrijfsovername komt meestal ook de noodzaak voor het afsluiten van een zakelijke lening voor de bedrijfsovername. Het vaststellen van de overnamesom is stap één, maar de financiering moet ook de nodige aandacht hebben voordat je een bedrijfsovername kunt doen.
Met een goed onderbouwd plan is een bedrijfsovername financieren goed mogelijk. Wat heb je hiervoor nodig en wat kun je verwachten tot de koop geregeld is?
Gaat een financiering lukken?
Voordat er kosten worden gemaakt voor een bedrijfsovername is het verstandig om eerst na te denken over het financieren van het plan. Met de verkoper tot een deal komen is één ding. Als het financieren niet lukt, gaat de bedrijfsovername alsnog niet door.
Het coronavirus heeft een grote impact op het bedrijfsleven in 2020 en waarschijnlijk ook op de jaren daarna. De coronacrisis zal waarschijnlijk nog langere tijd effect blijven hebben op onze samenleving en op de financiële positie van bedrijven.
Hoe financier je een overname?
De financiering voor een overname gebeurt meestal door een combinatie van financieringsvormen. Je financiert een deel met een lening en je steekt er eigen geld in. De overnamesom deels financieren met een lening wordt eenvoudiger als je een groot deel van het benodigde bedrag zelf hebt. Wij bespreken de diverse manieren.
Manier 1 – Eigen geld achter de hand
Voor een lening voor een overname ben je afhankelijk van geldschieters. Met voldoende eigen vermogen achter de hand wordt het een ander verhaal. Als het je lukt om bijvoorbeeld 80% van de overnamesom uit eigen middelen te betalen, wordt het financieren van het resterende bedrag eenvoudiger.
Financiers willen graag geld uitlenen, maar als ze het een te groot risico vinden gaat het niet lukken. De overname van een onderneming financieren gaat een bank veel geld kosten bij een faillissement. Het lenen van geld wordt ook wel financieren met vreemd vermogen genoemd.
Manier 2 – Een financiering bij de verkoper
Met de verkoper kun je een regeling treffen voor het financieren van de overname. Bij ruim 50% van alle bedrijfsovernames in het MKB verstrekt de verkoper een deel van de financiering. Dat loopt bijvoorbeeld via een earnout. Het resterende deel van de financiering gebeurt met een zakelijke lening.
Bij een faillissement wordt de voormalige eigenaar, afhankelijk van de manier van financieren, als laatste terugbetaald. Als je ook nog bij een externe bank een schuld open hebt staan, gaat deze vaak voor op de voormalige eigenaar. Dat kan een reden zijn voor de verkoper om niet mee te werken aan deze manier van verrekenen van de overnamesom.
Manier 3 – Financieren met een lening
De meest voor de hand liggende keuze is een lening. Het is gebruikelijk dat banken maximaal 50% van de bedrijfsovername financieren. De financieringsmogelijkheden voor het kopen van een bedrijf zijn ruim. Een voorwaarde is wel dat je een goed onderbouwd plan moet hebben waar de bank toekomst in ziet. Ook moet uit de cijfers uit het verleden blijken dat er toekomst in het bedrijf zit.
De geldverstrekker zal een risico-analyse uitvoeren gericht op de onderneming en op de ondernemer. Op basis hiervan gaat de bank de kans van slagen van de plannen en de omvang van het risico inschatten. Mogelijk krijg je niet de volledige financiering op deze manier rond en moet je op zoek naar aanvullende investeerders.
Manier 4 – Zoeken naar investeerders
De financiering voor de overname kan ook door middel van investeerders in plaats van een bank. In ruil voor geld krijgen de investeerders een aandeel in de onderneming. Of je kiest voor een informal investor. Dat zijn vaak oud ondernemers die rendement willen maken op hun privé vermogen.
Manier 5 – Crowdfunding
Crowdfunding kan ook een goede optie zijn, vooral als je innovatieve plannen hebt met het over te nemen bedrijf. Bij crowdfunding investeren veel kleine beleggers in projecten waar ze in geloven. Het bijeenbrengen van geld gaat via een crowdfundingplatform die er uiteraard kosten voor rekenen. Het kan een goed alternatief zijn voor een bank.
Manier 6 – Gebruik maken van een subsidie voor een bedrijfsovername
Via de Borgstelling MKB Kredieten kan de overheid borg staan voor de lening als de bank het risico niet aandurven. Zie dit als een subsidie voor de koop. Met het borgstellingskrediet gaat een zakelijke lening voor de koop mogelijk wel lukken.
Aanvullend heb je ook nog de Garantie Ondernemingsfinanciering (GO). Via deze regeling kan de overheid een deel van de financiering (50%) garanderen. Hiermee wordt het risico voor financiers kleiner. De regeling staat open voor middelgrote en grote bedrijven. Het gaat namelijk om bedragen tussen €1,5 miljoen en €50 miljoen.
Vanuit de overheid zijn er legio mogelijkheden om in een bepaalde vorm een subsidie te krijgen. In hoeverre er recht op bestaat is bijvoorbeeld afhankelijk van de sector waar een bedrijf binnen actief is. Een overzicht van subsidies voor overnames tref je aan op de website van de RVO.
Hoe hebben de cijfers uit het verleden invloed op de koopsom?
De behaalde winst in de voorgaande boekjaren wordt uiteraard meegewogen bij het bepalen van de waarde van een bedrijf. Een bedrijf dat al jaren mooie resultaten schrijft, heeft een hogere waarde dan een bedrijf met slechte of met wisselende cijfers.
De toekomstvisie heeft ook invloed op de kosten van een bedrijfsovername
Het jaar 2020 is door het coronavirus een slecht jaar geweest voor veel ondernemers. Het is zelfs realistisch dat het virus een blijvend effect heeft op het toekomstbeeld van bedrijven. Bij een overname is het nu nog belangrijker dan ooit om de toekomstverwachtingen mee te wegen.
Bij het financieren van de aankoop worden de effecten van het coronavirus voor de komende jaren meegenomen bij het beoordelen van een financieringsaanvraag. Nu is namelijk nog niet duidelijk wat de financiële effecten van het virus worden in de komende jaren.
Naast de kosten van de bedrijfsovername ook betalen voor de goodwill
Bij een overname kan er ook een bedrag verschuldigd zijn aan goodwill. Dit is de meerwaarde van een bedrijf in verband met bijvoorbeeld een goede naam van de onderneming of een uniek concept. Bij het financieren van een overname kan de goodwill een struikelblok zijn.
Een bedrag aan goodwill heeft namelijk betrekking op toekomstige inkomsten die nog niet zeker zijn. Hiervoor leg je een extra bedrag neer, omdat je ervan uitgaat dat de toekomstige inkomsten hoger uitvallen door een bijkomend voordeel. Het is te financieren, maar geldverstrekkers zijn kritisch.
Hoe wordt de koopsom vastgesteld?
De hoogte van de koopsom van een onderneming is een kwestie van vraag en aanbod, maar alleen met een realistische vraagprijs is een bedrijf te verkopen. Daarom zijn er vuistregels gemaakt voor het inschatten van de waarde van een bedrijf. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van resultaten van het bedrijf in voorgaande jaren.
Door het toepassen van de vuistregels komt er een indicatieve koopsom in beeld. Het vaststellen van de waarde is geen wetenschap, omdat het geschatte bedragen zijn gebaseerd op cijfers en verwachtingen. Maar door het toepassen van de vuistregels komt er wel een startbedrag waar de verkoper en de potentiële koper mee kunnen werken.
Wat zijn de vuistregels bij het bepalen van de waarde van een onderneming?
De vuistregels worden ook wel multiples genoemd. Aan de hand van indicatoren wordt geschat wat de waarde is. Ook de vuistregels zitten weer grote verschillen tussen. Voor verschillende branches wordt ook met andere vuistregels gewerkt.
De multiples is een lijst met indicatoren die gezamenlijk de vuistregels vormen. Voor de waardebepaling kunnen de verkoper en de koper vijf indicatoren mee laten wegen, maar deze zijn nog aan te vullen met vele andere waardebepalende factoren.
Wij noemen een paar mogelijke onderdelen van de berekening om tot een verkoopwaarde te komen:
- 5 x de nettowinst
- 1 x de intrinsieke waarde vermeerderd met 2 x de nettowinst
- 1 tot 1,5 x de jaaromzet
- Een vast bedrag per klant
- 4 x EBIT (Dit is een methode om de inkomsten in uit te drukken – Earnings Before Interest and Taxes)
Het gebruik maken van vuistregels heeft nadelen
Het toepassen van vaste formules als waarde-indicator is omstreden. De cijfers van een onderneming kunnen verfraaid worden ter voorbereiding op de verkoop. Of de klanten zijn vooral trouw om de band die ze hebben met de huidige ondernemer.
Een vast bedrag per klant is compleet anders voor een administratiekantoor en een kapperszaak. Als de waarde bij een bedrijfsovername is vastgesteld aan de hand van standaard vuistregels is het verstandig om kritisch te blijven.
Het vaststellen van de verkoopsom en de onderhandelingen erover vraagt om het inschakelen van deskundige hulp. Ter voorbereiding op de plannen kun je beginnen met een gesprek met een accountant. Laat je ook zeker bijstaan bij het tot stand komen van de koop.
Na het vaststellen van de kosten van een bedrijfsovername met de verkoper, kun je op zoek naar geldverstrekkers die de overname willen financieren.
Ook interessant:
Op deze pagina lees je meer over zakelijk krediet
